PERCERAIAN MENURUT PERSPEKTIF ISLAM
PENGERTIAN
TALAQ
Talaq
dari segi bahasa bererti melepaskan ikatan.
Dari
segi syara‘ ialah melepaskan ikatan perkahwinan dengan menggunakan lafaz talaq
atau seumpamanya.
DALIL
HARUS TALAQ
Firman
Allah subhanahu wata‘ala:
Maksudnya:
“Cerai (talaq) itu dua kali, selepas itu peganglah isteri kamu (ruju‘ dan
kekallah) dengan cara yang baik atau lepaskanlah dengan cara yang baik.”
(Surah Al-Baqarah, 2:229)
Hadith
yang diriwayatkan oleh Ibnu ‘Umar radhiyallahu ‘anh yang bermaksud:
“Rasulullah
sallallahu ‘alayhi wasallam telah menceraikan isterinya Hafsah kemudian Baginda
meruju`nya semula.”
(Riwayat Abu Daud, An-Nasa’i dan Ibnu Majah)
RUKUN
DAN SYARAT TALAQ
1.
Suami. Syarat-syarat suami ialah:
a)
Mestilah seorang lelaki itu telah menjadi suami melalui perkahwinan yang sah,
tidak jatuh talaq jika belum berkahwin atau setelah bercerai dan habis ‘iddah.
b)
Hendaklah dalam keadaan sedar, tidak jatuh talaq jika sekiranya gila, pengsan,
mengigau dan pitam kecuali mabuk yang disebabkan meminum minuman keras dengan
sengaja.
c)
Baligh.
d)
Dengan rela hati dan tidak dipaksa, tidak jatuh talaq jika diugut menceraikan
isteri.
2.
Isteri. Syarat-syarat isteri:
a)
Perempuan yang diceraikan hendaklah menjadi isteri yang sah semasa diceraikan.
b) Talaq
akan bertambah lagi jika suami mentalaqkan isteri yang di dalam ‘iddah
perceraian talaq satu.
3.
Sighah (lafaz). Sighah talaq terbahagi kepada dua:
a) Lafaz
sarih (terang), iaitu yang diucapkan dengan terang dan jelas. Lafaz sarih ini
terbahagi kepada tiga ucapan seperti berkata: “Aku ceraikan engkau talaq satu”,
“Aku lepaskan kau” dan “Aku talaqkan kau”. Talaq dengan lafaz yang seperti ini
akan jatuh talaqnya walaupun tanpa niat.
b) Lafaz
kinayah (lafaz kiasan), iaitu cerai yang dilafazkan menggunakan bahasa sindiran
seperti berkata: “Engkau haram atas diriku” atau “Pergilah balik ke rumah emak
bapak kamu”. Lafaz kinayah ini akan jatuh talaq jika suami berniat menceraikan
isterinya.
4. Qasad
(niat).
HUKUM
TALAQ
Hukum
menjatuhkan talaq pada asalnya diharuskan dalam Islam, tetapi ia akan berubah
menjadi:
|
Hukum
|
Penjelasan
|
|
Wajib
|
a)
Jika perbalahan suami isteri tidak dapat
didamaikan lagi
b) Dua orang wakil daripada pihak suami dan isteri gagal membuat kata sepakat
untuk perdamaian rumahtangga mereka
c) Apabila pihak kadi berpendapat bahawa talak adalah lebih baik
d) Jika tidak diceraikan keadaan sedemikian, maka berdosalah suami
|
|
Haram
|
a)
Menceraikan isteri ketika sedang haid
atau nifas
b)
Ketika keadaan suci yang telah disetubuhi
c)
Ketika suami sedang sakit yang bertujuan
menghalang isterinya daripada menuntut harta pusakanya
d)
Menceraikan isterinya dengan talak tiga
sekali gus atau talak satu tetapi disebut berulang kali sehingga cukup tiga
kali atau lebih
|
|
Sunat
|
a)
Suami tidak mampu menanggung nafkah isterinya
b) Isterinya tidak menjaga maruah dirinya
|
|
Makruh
|
Suami menjatuhkan talak kepada
isterinya yang baik, berakhlak mulia dan mempunyai pengetahuan agama
|
|
Harus
|
Suami yang lemah keinginan nafsunya
atau isterinya belum datang haid atau telah putus haidnya
|
Kesimpulannya,
hukum menjatuhkan talaq akan berubah wajib setelah rumahtangga itu gagal
diperbaiki dengan keputusan hakim atau suami telah bersumpah untuk menceraikan
isterinya.Haram jika menceraikan isteri semasa isteri di dalam waktu haidh atau
ketika suci tetapi baru disetubuhi.Sunat jika suami tidak dapat menyempurnakan
nafkah batin.Makruh jika menceraikan isteri tanpa sebab yang munasabah.
Islam
menetapkan hanya suami sahaja yang mempunyai kuasa untuk menjatuhkan talaq.
Walaubagaimanapun, isteri juga diberikan hak untuk memohon cerai dengan cara
fasakh atau khul‘ (tebus talaq).
PEMBAHAGIAN
TALAQ
Talaq
terbahagi kepada dua jenis iaitu:
1. Talaq
raj‘i, iaitu talaq yang boleh diruju‘ kembali tanpa perlu akad nikah iaitu
ketika isteri dalam waktu ‘iddah (sebelum tiga kali suci daripada haidh).
2. Talaq
ba’in, ia terbahagi kepada dua:
a) Ba’in
sughra ialah talaq yang tidak boleh diruju‘ oleh suami kecuali diadakan akad
nikah semula iaitu perceraian sama ada melalui fasakh, khul‘ atau talaq isteri
yang belum disetubuhi.
c) Ba’in
kubra ialah talaq yang tidak boleh diruju‘ kembali dengan cara biasa melainkan
setelah syarat berikut dipenuhi:
i.
Setelah selesai ‘iddah si isteri.
ii.
Bekas isteri berkahwin dengan suami lain.
iii.
Suami lain menyetubuhi bekas isteri itu dan berlaku perceraian.
iv.
Selesai ‘iddah dari suami yang lain itu.
Berdasarkan
Akta/Enakmen Undang-Undang Keluarga Islam di setiap Negeri, pembubaran
perkahwinan boleh berlaku melalui pelbagai cara iaitu secara talaq, ta’liq,
khulu’, fasakh dan li’an.
(a)
Perceraian Secara Talaq
Perceraian
secara talaq berlaku apabila kedua-dua pihak suami dan isteri bersetuju untuk
bercerai secara baik, atau suami membuat keputusan untuk menceraikan isteri
dengan lafaz talaq. Perceraian jenis ini perlulah dibuat permohonan terlebih
dahulu di Mahkamah dan didaftarkan untuk direkodkan. Perceraian secara talaq
ini di peruntukkan dalam Akta /Enakmen Undang-undang Keluarga Islam
Negeri-negeri;
(b)
Perceraian Secara Ta'liq
Ta'liq
didefinisikan mengikut Undang-undang Keluarga Islam sebagai lafaz perjanjian
yang dibuat oleh suami selepas 'aqad nikah. Pengamalan perundangan Keluarga
Islam di Malaysia mengklasifikasikan perceraian secara ta'liq berlaku apabila
suami melanggar ta'liq yang dibuat olehnya semasa upacara 'aqad nikah. Amalan
ta'liq ini walaupun tidak wajib mengikut hukum Syara', tetapi ia boleh diterima
pakai berdasarkan kepada persetujuan kedua-dua pihak.
(c)
Perceraian Secara Khulu'
Perceraian secara khulu' merupakan salah satu
alternatif perceraian yang turut diperuntukkan di dalam Undang-undang Keluarga
Islam yang diamalkan di Malaysia. Perceraian secara khulu' boleh berlaku dengan
penawaran oleh pihak isteri untuk bercerai dengan suaminya dengan menawarkan
sejumlah wang atau harta sebagai pampasan. Perceraian berlaku dengan lafaz
talaq oleh suami apabila dia bersetuju dengan pampasan tersebut. Perceraian
jenis ini juga termasuk dalam kategori talaq ba’in sughra, oleh itu ia tidak
boleh dirujuk;
(d)
Perceraian Secara Fasakh
Fasakh
merupakan pembubaran perkahwinan melalui kuasa yang diberikan kepada Hakim
(judicial decree). Walaupun hak untuk memohon fasakh terpakai kepada kedua-dua
suami dan isteri, namun secara amalannya hak fasakh diberikan kepada isteri
memandangkan suami mempunyai hak untuk melafazkan talaq. Perceraian secara
fasakh boleh berlaku apabila hakim memutuskan untuk memfasakhkan perkahwinan
tersebut dengan alasan yang boleh memudaratkan pihak-pihak dalam perkahwinan
tersebut dan ia tidak dapat diselamatkan lagi. Peruntukan mengenai fasakh ini
turut dinyatakan di dalam undang-undang Keluarga Islam negeri-negeri; dan
(e)
Perceraian Secara Li'an
Perceraian
secara li'an berlaku apabila suami menafikan anak yang dilahirkan oleh
isterinya atau anak di dalam kandungan isterinya sebagai anaknya, atau menuduh
isterinya berzina dengan lelaki lain tetapi tidak dapat membuktikan melalui
penyaksian empat orang saksi. Maka apabila pihak-pihak tersebut (suami dan
isteri) telah mengangkat sumpah dengan cara li'an, mengikut hukum Syara' di
hadapan Hakim Syar'ie, maka mereka akan difaraqkan. Kesannya kedua-dua pihak
tidak boleh rujuk kembali atau berkahwin semula. Peruntukan mengenai li'an
turut diperuntukkan dalam Undang-undang Keluarga Islam negeri-negeri.
Sebelum pihak isteri berhasrat untuk memfailkan permohonan perceraian, adalah
menjadi suatu keutamaan bagi pihak isteri untuk meneliti terlebih dahulu
alasan-alasan yang sesuai, tepat dan munasabah bagi mewajarkan sesuatu
permohonan itu dibuat. Ini adalah bagi memastikan permohonan tersebut tepat dan
selaras dengan kehendak hukum syarak dan undang-undang, Peraturan serta Arahan
Amalan yang berkuat kuasa. Sekiranya fakta atau alasan-alasan yang dikemukakan
itu tidak menepati maksud perceraian yang dipohon sama ada secara ta’liq,
fasakh dan sebagainya, kemungkinan besar kes tersebut akan ditolak oleh
mahkamah.
Untuk
mendapatkan kepastian yang lebih lanjut, pihak isteri adalah dinasihatkan agar
mendapatkan khidmat pandangan daripada pihak-pihak yang berautoriti di Bahagian
Undang-Undang Keluarga di Jabatan Agama Islam Negeri atau mahkamah syariah yang
berdekatan.
ENAKMEN 6 TAHUN 2002
ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM 2002
BAHAGIAN V - PEMBUBARAN PERKAHWINAN
(1) Seseorang
suami atau seseorang isteri yang hendak bercerai hendaklah menyerahkan suatu
permohonan untuk perceraian kepada Mahkamah dalam borang yang ditetapkan,
disertai dengan suatu akuan berkanun yang mengandungi-
(a) butir-butir mengenai perkahwinan itu dan nama,
umur dan jantina anak-anak, jika ada, hasil dari perkahwinan itu;
(b) butir-butir mengenai fakta-fakta yang memberi bidang kuasa kepada
Mahkamah di bawah seksyen 45;
(c) butir-butir mengenai apa-apa prosiding yang dahulu mengenai hal
ehwal suami isteri antara pihak-pihak itu, termasuk tempat prosiding itu;
(d) suatu pernyataan tentang sebab-sebab hendak bercerai;
(e) suatu pernyataan tentang sama ada apa-apa, dan, jika ada, apakah
langkah-Iangkah yang telah diambil untuk mencapai perdamaian;
(f) syarat apa-apa perjanjian berkenaan dengan nafkah dan tempat
kediaman bagi isteri dan anak-anak dari perkahwinan itu, jika ada, peruntukan
bagi pemeliharaan dan penjagaan anak-anak dari perkahwinan itu, jika ada, dan
pembahagian apa-apa aset yang diperolehi melalui usaha bersama pihak-pihak itu,
jika ada, atau, jika tiada, sesuatu persetujuan tersebut telah tercapai,
cadangan pemohon mengenai hal-hal itu; dan
(g) butir-butir mengenai perintah yang diminta.
(2) Selepas
menerima sesuatu permohonan untuk perceraian, Mahkamah hendaklah menyebabkan
satu saman diserahkan kepada pihak yang satu lagi itu bersama dengan satu
salinan permohonan itu dan akuan berkanun yang dibuat oleh pemohon, dan saman
itu hendaklah mengarahkan pihak yang satu lagi itu hadir di hadapan Mahkamah
untuk membolehkan Mahkamah menyiasat sama ada pihak yang satu lagi itu
bersetuju atau tidak terhadap perceraian itu.
(3) Jika pihak yang satu lagi itu bersetuju terhadap perceraian itu dan
Mahkamah berpuas hati selepas penyiasatan yang wajar bahawa perkahwinan itu
telah pecah belah dengan tak dapat dipulihkan, maka Mahkamah hendaklah
menasihatkan suami supaya melafazkan satu talaq di hadapan Mahkamah.
(4) Mahkamah hendaklah merekodkan hal satu talaq itu, dan hendaklah menghantar
satu salinan rekod itu yang diperakui kepada Pendaftar yang berkenaan dan
kepada Ketua Pendaftar untuk didaftarkan.
(5) Jika pihak yang satu lagi tidak bersetuju terhadap perceraian itu atau jika
Mahkamah berpendapat bahawa ada kemungkinan yang munasabah bagi suatu
perdamaian antara pihak-pihak itu, Mahkamah hendaklah dengan seberapa segera
yang boleh melantik suatu jawatankuasa pendamai terdiri daripada seorang
Pegawai Agama sebagai pengerusi dan dua orang lain, seorang untuk bertindak
bagi pihak suami dan seorang lagi bagi isteri, dan merujukkan kes itu kepada
jawatankuasa itu.
(6) Pada melantik dua orang itu di bawah subseksyen (5), Mahkamah hendaklah,
jika boleh, memberi keutamaan kepada saudara-saudara karib pihak-pihak itu yang
tahu akan hal keadaan kes itu.
(7) Mahkamah boleh memberi arahan-arahan kepada jawatankuasa pendamai itu
tentang hal menjalankan perdamaian itu dan ia hendaklah menjalankannya mengikut
arahan-arahan itu.
(8) Jika jawatankuasa itu tidak dapat bersetuju atau jika Mahkamah tidak
berpuas hati tentang cara ia menjalankan perdamaian itu, Mahkamah boleh memecat
jawatankuasa itu dan melantik jawatankuasa lain bagi menggantikannya.
(9) Jawatankuasa itu hendaklah berusaha mencapai perdamaian dalam tempoh enam
bulan dari tarikh ia dibentuk atau dalam tempoh yang lebih lama mengikut
sebagaimana yang dibenarkan oleh Mahkamah.
(10) Jawatankuasa itu hendaklah meminta pihak-pihak itu hadir dan hendaklah
memberi tiap-tiap seorang dari mereka peluang untuk didengar dan boleh
mendengar mana-mana orang lain dan membuat apa-apa penyiasatan yang
difikirkannya patut dan boleh, jika ia fikirkan perlu, menangguhkan
prosidingnya dari semasa ke semasa.
(11) Jika jawatankuasa pendamai itu tidak dapat mencapai perdamaian dan tidak
dapat memujuk pihak-pihak itu supaya hidup semula bersama sebagai suami isteri,
jawatankuasa itu hendaklah mengeluarkan suatu perakuan tentang hal yang
demikian itu dan boleh melampirkan pada perakuan itu apa-apa syor yang
difikirkannya patut berkenaan dengan nafkah dan penjagaan anak-anak belum
dewasa dari perkahwinan itu, jika ada, berkenaan dengan pembahagian harta, dan
berkenaan dengan hal-hal lain berhubung dengan perkahwinan itu.
(12) Tiada seseorang Peguam Syarie boleh hadir atau bertindak bagi mana-mana
pihak dalam sesuatu prosiding di hadapan sesuatu jawatankuasa pendamai dan
tiada sesuatu pihak boleh diwakili oleh sesiapa jua, selain dari seorang ahli
keluarganya yang karib, tanpa kebenaran jawatankuasa pendamai itu.
(13) Jika jawatankuasa itu melaporkan kepada Mahkamah bahawa perdamaian telah
tercapai dan pihak-pihak itu telah hidup semula bersama sebagai suami isteri,
Mahkamah hendaklah menolak permohonan untuk perceraian itu.
(14) Jika jawatankuasa mengemukakan kepada Mahkamah suatu perakuan bahawa ia
tidak dapat mencapai perdamaian dan tidak dapat memujuk pihak-pihak itu supaya
hidup semula bersama sebagai suami isteri, Mahkamah hendaklah menasihatkan
suami yang berkenaan itu melafazkan satu talaq di hadapan Mahkamah, dan jika
Mahkamah tidak dapat mendapatkan suami itu hadir di hadapan Mahkamah untuk
melafazkan satu talaq atau jika suami itu enggan melafazkan satu talaq, maka
Mahkamah hendaklah merujuk kes itu kepada Hakam untuk tindakan menurut seksyen
48.
(15) Kehendak subseksyen (5) tentang rujukan kepada suatu jawatankuasa pendamai
tidak terpakai dalam sesuatu kes-
(a) di mana pemohon mengatakan bahawa dia telah
ditinggal langsung oleh pihak yang satu lagi itu dan tidak tahu di mana pihak
yang satu lagi itu berada;
(b) di mana pihak yang satu lagi itu bermastautin di luar Malaysia Barat
dan ia tidak mungkin masuk ke dalam bidang kuasa Mahkamah yang berkenaan itu
dalam masa enam bulan selepas tarikh permohonan itu;
(c) di mana pihak yang satu lagi itu sedang dipenjara selama tempoh tiga
tahun atau lebih;
(d) di mana pemohon mengatakan bahawa pihak yang satu lagi itu sedang
mengidap penyakit otak yang tak boleh sembuh; atau
(e) di mana Mahkamah berpuas hati bahawa ada hal keadaan yang luar biasa
yang menyebabkan rujukan kepada suatu jawatankuasa pendamai tidak praktik.
(16)
Sesuatu talaq raj'i yang dilafazkan oleh suami melainkan dibatalkan terlebih
dahulu, sama ada secara nyata atau tafsiran, atau dengan perintah daripada
Mahkamah, tidak boleh berkuat kuasa untuk membubarkan perkahwinan itu sehingga
habisnya tempoh 'iddah.
(17) Jika isteri hamil pada masa talaq itu dilafazkan atau pada masa perintah
itu dibuat, talaq atau perintah itu tidak boleh berkuat kuasa untuk membubarkan
perkahwinan itu sehingga berakhir kehamilan itu.
ENAKMEN 6 TAHUN 2002
ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM 2002
BAHAGIAN V - PEMBUBARAN PERKAHWINAN
Seksyen 48. Timbangtara oleh Hakam.
(1) Jika Mahkamah berpuas hati bahawa perkelahian (shiqaq) sentiasa
berlaku antara pihak-pihak kepada suatu perkahwinan, Mahkamah boleh melantik,
mengikut Hukum Syarak, dua orang penimbangtara atau Hakam untuk bertindak bagi
pihak suami dan isteri yang berkenaan itu masing-masing.
(2) Pada melantik Hakam di bawah subseksyen (1) Mahkamah hendaklah, jika boleh,
memberi keutamaan kepada saudara-saudara karib pihak-pihak yang berkenaan itu
yang tahu akan hal keadaan kes itu.
(3) Mahkamah boleh memberi arahan-arahan kepada Hakam tentang hal menjalankan
penimbangtaraan dan mereka hendaklah menjalankannya mengikut arahan-arahan itu
dan Hukum Syarak.
(4) Jika Hakam tidak dapat bersetuju, atau jika Mahkamah tidak puas hati dengan
cara mereka menjalankan penimbangtaraan itu, Mahkamah boleh memecat mereka dan
melantik Hakam lain bagi menggantikan mereka.
(5) Hakam hendaklah berusaha untuk mendapatkan kuasa penuh daripada prinsipal
mereka masing-masing dan boleh, jika kuasa mereka membenarkan, melafazkan satu
talaq di hadapan Mahkamah jika dibenarkan sedemikian oleh Mahkamah, dan jika
demikian halnya, Mahkamah hendaklah merekodkan lafaz satu talaq itu, dan
menghantar satu salinan rekod itu yang diperakui kepada Pendaftar yang
berkenaan dan kepada Ketua Pendaftar untuk didaftarkan.
(6) Jika Hakam berpendapat bahawa pihak-pihak itu patut bercerai tetapi tidak
dapat memerintahkan penceraian oeleh kerana sesuatu sebab, Mahkamah hendaklah
melantik Hakam lain dan hendaklah memberi kepada mereka kuasa untuk
memerintahkan perceraian dan hendaklah, jika mereka berbuat demikian,
merekodkan perintah itu yang diperakui kepada Pendaftar yang berkenaan dan
kepada Ketua Pendaftar untuk didaftarkan.
(7) Melainkan jika dia adalah anggota keluarga terdekat pihak itu, maka tiada
seorang pun atau Peguam Syarie boleh dibenarkan hadir atau mewakili mana-mana
pihak di hadapan Hakam.
CARTA ALIRAN PROSEDUR PERMOHONAN PERCERAIAN
PROSEDUR PERMOHONAN CERAI
(SECARA TALAQ DENGAN PERSETUJUAN BERSAMA)
- Suami atau isteri:-
i. Serah Borang Permohonan
Perceraian yang telah dilengkapkan
(mengikut format borang)
ii. Bayar yuran pendaftaran
(mengikut kadar ketetapan negeri
masing-masing)
iii. Daftar kes cerai di kaunter
iv. Terima tarikh dan masa hadir ke
Mahkamah
(Tarikh untuk suami dan isteri hadir
ke mahkamah
hendaklah tidak melebihi 21 hari
dari tarikh kes
didaftarkan).
b. Suami dan isteri:-
i.Hadir pada tarikh dan masa yang
ditetapkan
ii.Bawa bersama dokumen asal seperti
berikut:
•Sijil Nikah atau Sijil Ruju’
•Kad Pengenalan atau dokumen
pengenalan diri atau Pasport.
c. Mahkamah mendapatkan persetujuan
perceraian daripada suami dan isteri
d. Suami melafazkan cerai talaq satu
(1)
e. Mahkamah:-
i.Sahkan lafaz cerai suami
ii.Keluarkan perintah perceraian
f. Suami dan isteri terima rekod
perceraian
g. Suami dan isteri bawa rekod
perceraian dengan SEGERA ke Jabatan Agama Islam untuk daftar cerai
h. Suami dan isteri:-
i.Serah rekod cerai kepada Jabatan
Agama bersama dokumen asal berikut:-
•Sijil Nikah atau Sijil Ruju’
•Kad Pengenalan atau dokumen
pengenalan diri atau Pasport
•Perintah Daftar Cerai dan Rekod
Perceraian
ii.Bayar yuran daftar cerai
(mengikut kadar yang ditetapkan oleh
negeri-negeri)
i. Jabatan Agama Islam:-
i.Daftar cerai
ii.Keluarkan sijil cerai
PROSEDUR PERMOHONAN CERAI
(TANPA PERSETUJUAN BERSAMA)
- Suami atau isteri:-
i.Serah Borang Permohonan Perceraian
yang telah dilengkapkan (mengikut format borang)
ii.Bayar yuran pendaftaran (mengikut
kadar ketetapan negeri masing-masing)
iii.Daftar kes cerai di kaunter
iv.Terima tarikh dan masa hadir ke
Mahkamah.
(Tarikh untuk suami dan isteri hadir
ke
mahkamah hendaklah tidak melebihi 21
hari dari tarikh
kes didaftarkan)
™ b. Mahkamah serahkan saman kepada suami atau isteri (dalam tempoh tidak melebihi 14 hari selepas
kes didaftarkan)
™ c. Suami dan isteri:-
– i.Hadir pada tarikh dan masa yang ditetapkan
– ii.Bawa bersama dokumen asal seperti berikut:
™ •Sijil Nikah atau Sijil Ruju’
™ •Kad Pengenalan atau dokumen
pengenalan diri atau Pasport.
™ d. Suami atau isteri tidak bersetuju bercerai
™ e. Mahkamah lantik Jawatankuasa Pendamai
™ ENAKMEN 6 TAHUN 2002
ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM 2002
™ Seksyen 47(5) Jika pihak yang satu lagi tidak bersetuju terhadap
perceraian itu atau jika Mahkamah berpendapat bahawa ada kemungkinan yang
munasabah bagi suatu perdamaian antara pihak-pihak itu, Mahkamah hendaklah
dengan seberapa segera yang boleh melantik suatu jawatankuasa pendamai terdiri
daripada seorang Pegawai Agama sebagai pengerusi dan dua orang lain, seorang
untuk bertindak bagi pihak suami dan seorang lagi bagi isteri, dan merujukkan
kes itu kepada jawatankuasa itu.
™ f. Suami atau isteri:-
– i.Hadir pada tarikh dan masa yang ditetapkan
– ii.Beri keterangan kepada Jawatankuasa Pendamai
™ g. Jawatankuasa Pendamai:-
– i. Mengadakan proses perdamaian
– ii.Kemukan laporan bertulis dan syor kepada Hakim sama ada wujud
perdamaian atau tidak.
Proses Perdamaian dijalankan dalam
tempoh tidak melebihi 6 bulan.
ENAKMEN 6 TAHUN 2002
ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM 2002
BAHAGIAN V - PEMBUBARAN PERKAHWINAN
Seksyen 48. Timbangtara oleh Hakam.
(1) Jika Mahkamah berpuas hati bahawa perkelahian (shiqaq) sentiasa berlaku
antara pihak-pihak kepada suatu perkahwinan, Mahkamah boleh melantik, mengikut
Hukum Syarak, dua orang penimbangtara atau Hakam untuk bertindak bagi pihak
suami dan isteri yang berkenaan itu masing-masing.
™ j. Suami dan isteri:-
– i.Hadir pada masa dan tarikh yang ditetapkan.
– ii.Beri keterangan kepada Hakam.
™ k. Hakam:-
– i.Dapatkan kuasa talaq
– ii.Maklumkan keputusan kepada Hakim
(3 Keadaan Proses Majlis Hakam ) :
- Mahkamah mengarahkan perlantikan hakam
pihak-pihak
- Perlantikan Hakam Mahkamah
- Perlantikan Hakam Berlainan Bagi Hakam
pertama dan Hakam kedua.
™ l. Mahkamah perakukan keputusan Hakam
™ m.Suami atau Hakam lafaz cerai
™ n. Mahkamah keluarkan perintah perceraian
™ o. Suami dan isteri
– i.Terima rekod percerian
– 
ii.Bawa rekod perceraian dengan SEGERA ke Jabatan Agama Islam untuk
daftar cerai
™ p. Suami dan isteri:-
– i.Serah rekod cerai kepada Jabatan Agama bersama dokumen asal
berikut:-
™ •Sijil Nikah atau Sijil Ruju’
™ •Kad pengenalan atau dokumen pengenalan diri atau Pasport
™ •Perintah Daftar Cerai dan Rekod Perceraian
– ii.Bayar yuran daftar cerai (mengikut kadar yang ditetapkan oleh
negeri-negeri)
– q. Jabatan Agama Islam:-
– i.Daftar cerai
– ii.Keluarkan sijil cerai
CONTOH KES BAGI PERMOHONAN
CERAI SEKSYEN 47
ENAKMEN UNDANG-UNDANG KELUARGA ISLAM 2002
Kes Tuntutan Cerai Seksyen 47
Undang-Undang Keluarga Islam 2002
(Persetujuan Bersama)
No.Mal Kes : 03008-055-0241-2016
Plaintif : Abd Halim Bin Daud
Defendan : Nur Syafiqah Binti Mat
Razali
Fakta Kes :
™ Pendaftaran Kes Pada 27 April 2016
™ Yuran Pendaftaran : Rm105
™ Sebutan kali pertama pada 03 Mei 2016
™ Pasangan berkahwin pada 17 Mac 2011
™ Pemohon iaitu suami berumur 45 tahun manakala isteri berumur 25
tahun
™ Plaintif dan Defendan belum pernah bercerai dan perkahwinan ini
merupakan perkahwinan yang pertama
™ Sebab perceraian :
- Tidak bersefahaman antara satu sama lain
- Tidak bersama selama 3 tahun
- Saling bersetuju untuk bercerai demi
kebaikan bersama
Keputusan Kes :
- Bercerai talak satu kali pertama ( talak
rajie’) dengan kebenaran mahkamah ( persetujuan bersama)
- Defendan suci dan tidak mengandung
- Eddah tiga kali suci
Kes Tuntutan Cerai Seksyen 47
Undang-Undang Keluarga Islam 2002
(Tanpa Persetujuan Bersama)
No.Mal Kes : 03008-055-0369-2012
Plaintif : Wan Salwani Binti Wan
Ismail
(diwakili peguam dari Tetuan Suhaila
& Co)
Defendan : Che Mansor Bin Che Pa
(diwakili peguam dari Tetuan Hj.Mohd
Zaki & Co)
™ Sebutan kali pertama pada 05/08/2012
™ Tarikh perbicaraan pertama ditetapkan pada 23/09/2012
™ Perbicaraan seterusnya pada 05/11/2012 dengan sebab Rujuk
Jawatankuasa Pendamai/Hakim - Hakim mengarahkan kedua pihak membawa hakam
masing-masing
™ Perbicaraan seterusnya ditetapkan pada 17/12/2012 dengan sebab
Masalah Ketidak hadiran plaintif- Notis makluman kepada Defendan.
™ Perbicaraan seterusnya pada 08/01/2013 – Laporan Hakam Pihak-pihak
™ Pada 19/02/2013 kedua pihak hadir ke Mahkamah bagi mendengar
keputusan laporan hakam kedua pihak.
™ Pada 12/03/2013 Hakam Mahkamah iaitu Ahmad Mawardi Bin Mustafa
dengan kebenaran mahkamah melafazkan talaq bagi pihak Defendan.
